Elbisede Aranan Vasıflar-2
|
ELBİSEDE ARANAN VASIFLAR -2-
Fıkıh Kitâblarında
İslâmî Bir Giyinme Tarzı Yok mudur?
اَعُوذُ بِااللهِ مِنَ اَلشَّيْطَانِ اَلرَّجِيمِ بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِم
اَلْحَمْدُ الِلّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينَ * وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ
وَأَلِه اَجْمَعِينَ
, elbisede aranacak bir çok vasıftan sadece bir tanesini, avret yerlerini belli etmeyecek genişlikte olan ve dar olmayan bir elbise giymenin İslâm’ın emri olduğunu anlatmıştık. Aslında o makalemizi bir Profesör beyefendinin iddiaları sebebiyle kaleme almış, lâkin sözü edilen makalede, buna işâret etmeyi ihmâl etmiştik. Bu sayımızda ise, mü’minlerin elbiselerinin mü’min olmayanların elbiselerinden ayrı olmasının mutlaka lüzûmlu olduğunu ortaya koymaya çalışacağız. Biliyorum, bazı çok bilmişler, temel mühim ve öz mes’eleler dururken, işin kabuğuyla uğraşmanın ne âlemi var, diyeceklerdir. Bunu onlardan çok duyduk. Evet, bu mese’le, îmânda ve küfürde zirvede olanlarca son derece mühim bir mes’ele… Nitekim, ne derece mühim olduğunu anlayan iki zıd kutub bunu hareketlerinin çok mühim esâslarından biri edinmişlerdir. Körlerin ve sağırların bile çok iyi anlayıp îcâbını yerine getirdikleri şu husûsu sadece aydın Müslümanlar anlayamadılar. Hâlbuki -Abdullah b. Mes’ûd radıyallâhu anh’ın ifâdesiyle- kıyâfetlerin benzeşmesi kalblerin benzeşmesinin mühim bir sebebidir. İçinde bulunulan manzara da bunun en açık bir isbâtıdır. Ve minellâhi’t-tevfîk.
Gerçekten Fıkıh Kitâblarında İslâmî Bir Giyinme Tarzı Yok mudur?
: Bizburada, hüsnü zannın bir îcâbı olarak yazımızın başında zikrettiğimiz üç ihtimâlin birincisini, ya’nî mevzû’un câhili olduklarını esas alarak kendilerine şöyle diyoruz:
, diyorsunuz!.. Ayıb diye bir şey vardır!.. Ama, doğru, herkese değil… Model derken ne demek istediğinizi açık ve net olarak bilmiyoruz. Lakin, Müslümanlarla gayri müslimlerin ayrı elbiseleri yoktu, şeklindeki sözünüzle ne demek istediğiniz büyük ölçüde ortaya çıkıyor. Şu her bakımdan küçük ibârenizdeki hatâ ve iftirâlarınızdan bazılarını buraya kaydedelim.
Mes’eleyle Alâkalı İki Âyet
şöyle buyuruyor:
Bir:ان الذين فرقوا دينهم وكانو شيعا لست منهم فى شنيء
Leste minhüm fî şey’in ifâdesinde, شنئ şey’in nekre isminin,لستleste/değilsin nefyinden/olumsuzluk ifâde eden bir kelimeden sonra gelmesi, umûm ifâde eder ki, ma’nâ onlarla hiçbir şeyde ortak yanın yoktur, demek olur. Şu hiçbir şey’den hiçbir şey çıkmaz. O yüzden, giyim kuşam da bu umûmun içindedir; buna göre, şu âyet, umûmuyla giyim kuşamında da onlarla hiçbir alâkan yoktur, ma’nâsını dahî bulundurur. En az şu istidlâl kuvvetinde bir delîl bulup gösterilmedikçe, şu dediğimize ilmî bir i’tirâz yapılamaz. İlmî mesnedler değil de “bilimsel” vesveseler ise mü’minlere lâzım değildir; kime lâzımsa, kendi bilir. Giyim kuşamı şu âyetin umûmu dışında bırakacak naklî bir delîl bulunmadığı gibi, selîm olan akla âid bir ip ucu da bilmiyoruz. Aksine bu bâbda, mertebeleri değişik bir çok naklî delîl bulmak mümkindir.
Mes’eleyle Alâkalı Hadîslerden Bir Kısmı
(Bir): فرق ما بيننا و بين المشركين العمائم عتى القلانس
(İki):من تشبه بقوم فهو منهم
İbn-i Sevbân, Abdurrahman İbnü Sâbit İbni Sevbân’dır ki; sika/sağlam bir râvî olup ömrünün sonunda hafızası değişmiş, karışmıştır. Ahmed, hadîsleri münkerdir, hadîsde kavî değildir, Şam’lıların âbidiydi, dedi. Ya’kûb ibnü Şeybe, hakkında arkadaşlarımız ihtilâf etmişlerdir. İbn-i Maîn O’nu zayıf bulurdu. Ali İbnü Medînî de O’nun hakkında güzel bir rey sâhibiydi ve Sevbân doğru bir adamdır, zararsızdır, hadîs alimleri ondan hadîs almışlardır, demiştir.
Ahmed Muhammed Şakir şöyle devam ediyor:
Hassan İbnu Âtıyye el-Muhâribî ed-Dimeşkî, sağlam bir râvîdir. Ahmed İbn-i Hanbel, Yahya İbnu Maîn ve diğerleri O’nu sağlam bulmuşlardır. Buhârî el-Kebîr’inde (2/1/31) onun tercümesini vermiştir.
Ebû Munîb el-Cureşî, ed-Dımeşkî, el-Ahdeb, sika/sağlam bir tabî’idir. ‘İclî, O’nu sağlam bulmuştur. İbn-i Hibbân O’nu es-Sikât’ta zikretmiştir. Buhârî O’nu el-Künâ(658)’da zikretmiştir. Yani tercüme-i hâlini vermiştir…
İmâm Zahidü’l-Kevserî rahimehullah, Makâlât’ında bu hadîsi ilmî bir şekilde tahkîk etmiştir. O’nun şu makalesini ufak tefek bir takım kısaltmalarla buraya almak istiyoruz.
İmâm Kevserî, “asrının fukahâsının şeyhi,” dediği Muhammet Bahît rahimehullah’ın yanlış anlaşılmaya müsâid bir fetvâsı münâsebetiyle kaleme aldığı şu makalesinde hulâsa olarak şöyle demektedir:
İmâm Sehâvî, el-Mâkâsıdü’l-Hasene’nin 192. sayfasında şöyle demektedir: Kim kendini bir kavme benzetirse, o, onlardandır hadîsini Ahmed, Ebû Dâvûd ve Taberânî el-Kebîr’de Ebû Munîb el-Cureşî vâsıtasıyle İbn-i Ömer radıyallahü anhümâ’dan merfu’ olarak rivâyet etmişlerdir. Senedinde de zayıf bir râvî vardır; lâkin şâhidi Bezzâr’da Huzeyfe ve Ebû Hureyre hadîsinden, Ebû Nuaym’ın Târîh-i Esbahân’da Enes’den, Huzâî’nin de Tâvûs’dan mürsel olarak yaptığı rivâyetlerdir.
İlim sadece peyderpey öğrenmekledir hadîsinde, Bir adam bazen bir kavme benzerse sadece onlardan olur ifâdesi geçmiştir. [Sehâvî’nin sözü son buldu]
Sehâvî, hadîsi, işâret etmiş olduğu hadîslerle hasen bulmuştur.
Kim kendisini bir topluluğa benzetirse, o, onlardandır. Bu, güzel bir isnâddır. Çünki,
İbnü Ebî Şeybe, Ebû’n-Nadr ve Hassan İbnü Âtıyye, Buhârî ile Müslim’in büyük râvîlerinden olan meşhûr ve sağlam râvîlerdir. Bunlar, Sahîhayn’in ricâlindendirler, denilmeye muhtâc olmaktan daha da büyüktürler.
Abdurrahman İbn-i Sâbit İbn-i Sevbân’a gelince… Yahya İbnü Maîn, Ebû Zür’a ve Ahmed İbnü Abdillah el-’İclî O’nda bir beis olmadığını söylemişlerdir. Abdurrahman İbn-i İbrâhîm Duheym, sağlam olduğunu söylemiştir. Ebû Hatim, hadîsi müstakîm olan birisidir demiştir.
Ebû Munîb el-Cureşî’ye gelince… O’nun hakkında, Ahmed İbnü Abdillah el-’İclî şöyle demiştir: O sağlam birisidir. O’nu kötülükle anan hiçbir kimseyi bilmiyorum. O’ndan Hassan İbn-i Âtıyye işitmiştir.
İmâmların bir hadîsi hüccet olarak ileri sürmeleri, onların O’nu sahîh bulmaları demektir. Hatta, değişik tâifelerden olan ilim sâhiblerinin çoğu, Ümmet, haber-i vâhidi kabûl ile alırsa, bunun, şu haberi tasdîk etmeleri demek olduğu, veya, onunla amel ettiklerinde, bu amel edişin kesin ilim îcâb ettireceği kanâatindedirler. Nitekim bunun tafsîlatını Tevcîhü’n-Nazar(134)’da bulacaksın.
Abdurrahman İbnü Sâbit hakkında konuşanların sözü, bazı kader mes’elelerine nisbet edilmesi veyâhud da ömrünün sonlarında hafızasının değiştiği cihetiyledir.
Birincisi, yani kader mes’elesine nisbet edilmesine gelince bu muhakkıklara göre râvîyi zayıf kılacak bir sebeb değildir.
İkincisi yani âhir ömründe hıfzının değiştiği, onda unutkanlığın ârız olması sebebine gelince… Hâşim İbnü Kâsım’ın O’ndan rivâyeti unutkanlığa mübtelâ olmasından evveldir. Çünki O, Abdurrahman İbn-i Sâbit’in ölümü anında, 23 yaşlarındaydı. Unutkan hale gelmesi ise ölümünden çok kısa bir süre önceydi. Zehebî el-Mîzân’da, Ebû Hâtim’den ve Duheym’den, O’nu sağlam bulduklarını nakletmiştir. Nitekim, Hatîb İbnü’l-Medînî’den ve Fellâs’tan, O’nu sika/sağlam kabûl ettiklerini rivâyet etmiştir. İbn-i Maîn’den, O’nun hakkında rivâyetler her ne kadar değişik ise de, hiç kimse bu hadîsi asla O’nun münker rivâyetlerinden zikretmemiştir.
[11]
Azîm Âbâdî, İbn-i Teymiyye’den yaptığı naklin bir yerinde şöyle diyor:
, âyet-i celîlesinde de bu haram kılmak vardır. Bu, Abdullah İbnü Amr’in Kim müşriklerin topraklarında binâ eder, nevrozlarını ve mehricanlarını yapar ve onlara kendini benzetir de ölürse kıyâmet gününde onlarla haşrolacaktır sözünün benzeridir. Bu teşebbüh mutlak/her bakımdan teşebbühe yorulur. Zîrâ, mutlak teşebbüh küfrü gerektirir. Bunun bir kısmı da haramlığını iktizâ eder. Bazen bu hüküm, kadr-i müşterek’te onlara benzeyeceğine hamledilebilir. Artık küfür, yâhud ma’sıyet, yâhud da bir şiârsa, hükmü de ona göredir… Şübhesiz ki Ömer radıyallâhu anhu’dan, O da Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’den, acemlere teşebbuhü nehyettiğine dâir rivâyet gelmiştir. Ve kim kendini bir kavme benzetirse o onlardandır, demiştir. Bunu, kadı Ebû Ya’lâ zikretmiştir. Âlimlerden birçoğu bu hadîsleri Müslüman olmayanların kıyâfetlerinden bir takım şeylerin mekrûhluğuna dâir delîl olarak ileri sürmüşlerdir.
(Azîm Âbâdî’den nakil son buldu.)
İmâm Kevserî, başka uzun bir makalesinde de şu sözleri söylemektedir.
Sizden kim onları dost edinirse o onlardandır
[14] âyet-i celîlesinin ve kim kendisini bir kavme benzetirse o onlardandır hadîs-i şerîfinin açık ma’nâsı ve de İslâm Ümmetinin söz birliği ile amel ettiği nesilden nesile intikal eden tatbîkat bu hadîsi almaktadır.
Camiu’l-Fusuleyn’de Ebû Hanîfe’den şöyle bir söz nakledilmektedir: Kişiyi ancak, îmâna sokan şeyi inkâr etmek imandan çıkarır. Bu söz haktır, üzerinde hiçbir toz yoktur. Lâkin, bunun üzerine bir bâtılı binâ etmek de doğru değildir. Bu böyledir. Çünki, cühûd, kalbî tasdîk’i ortadan kaldıran kalbin yalanlamasıdır. Lâkin, vahiy kesildikten sonra, kalbde bulunanları kesin bilmeye yol yoktur. Şerîat, hükümleri, görünürdeki alâmetler üzerine binâ etmiştir. Nitekim Ömer radıyallâhu anh’ın Ebû Mûsâ radıyallâhu anh’a yazmış olduğu kadılık hükümleri hakkındaki mektubda ve fukahâ-i emsârın icmâ’ ile üzerinde yürüdüğü yoldan bu açıkça görülmektedir. İşte bu yüzden fakihlere göre, bu gibi mevzûlarda kesin bir bilgi yâhud kat’î bir delâlet yoktur. Bu sebeble, kat’î delîllerin bulunmasının mutlak gerekliliği iddiası bu tevârüs ede gelen hükümlerin ibtâli demektir… Ahkâm, yukarıda da geçtiği gibi, icmâ’ ile, zâhir emâreler üzerine binâ edilir.
[15]
hadîs-i şerîfi, onlara benzemenin, bizden kasıd ve fiilin olmamasıyla da hâsıl olabileceğinin bir delîlidir. (son.)
Muînü’l-Muftî isimli kitabda şöyle denilmektedir:
Beyzâvî Tefsiri’nde şöyle demiştir:
), zünnâr (bele bağlanan bir çeşit kuşak ve kemer) ve benzerlerinin giyilmesinin küfür sayılması, sadece, yalanlamaya delâlet etmelerindendir. (son.)
Sa’deddîn Teftazânî, Şerhu’n-Nesefiyye’de şöyle demiştir:
Bir kimsenin Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in getirdiği şeylerin tamamını tasdîk ettiğini ve onlarla amel ettiğini bunlarla berâber kendi iradesiyle zünnâr taktığını yâhud puta secde ettiğini farz etsek onu kâfir kabûl ederiz. Çünki Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem bunu (dîni) yalanlama alâmeti ve inkâr kabûl etmiştir. (son.)
Teftazânî, de şu ilimlerin imâmlarının büyüklerindendir.
Hayâlî de, Nesefiyye hâşiyesinde şöyle demiştir:
Şerhu Makâsıd’da, yalanlama alâmetiyle berâber olan tasdîk mu’teber değildir; îmân yalanlama emârelerinden bir şeyle berâber olmayan tasdîkten ibarettir, denilmiştir.
, Cevâhiru’l-Akâid isimli Kasîde-i Nûniyye’sinde Ehl-i Sünnet’in inancı hakkında şöyle demektedir: Şerîat, kişinin zünnârı bağlamasını, putlara hürmet etmek gibi inkâr delîli saymıştır. (Kevserî’den nakil son buldu)
(Üç): من كثر سواد قوم فهو منهم
(Dört): خالفافوا المشركين
Hangi husûslarda muhâlefet edileceği bildirilmemiş. Öyleyse, imkân nisbetinde her husûsta…Bu umûmu sınırlandırıp muhâlefet etmeyiinanç ile sınırlandırmanızın delîli nedir? Hiçbir şey….
(Beş):ان هذه من ثياب الكفارفلا تلبسها
(Altı):لا تشبهو باليهود والنصارى من تشبه بغيرنا فليس منا
[22]
(Yedi) : لا يشبه الزى بالزى حتي تشبه القلوب
(kalblere) benzer.
[24][25][26][27] Kitabu’l-Hârâc’ında zımmî olan kâfirlerin kıyafetlerinin Müslümanlardan mutlaka ayrı olmaları gerektiğini, Hazreti Ömer, Ömer b. Abdülaziz ve başkalarına dayandırarak ifâde etmektedir.
Muhît-i Bürhânî sâhibi Mahmûd İbnu’s-Sâdri’ş-Şerî’a el-Buhârî (Ö:616) de bakınız bunu nasıl açıklıyor:
[30][31]
: İmâm Nevevî, Müslim Şerhi’nde,
şübhesiz bu, kâfirlerin elbiselerindendir, o yüzden onu giyme, hadîsini îzâh ederken, bunun mekrûh olduğunu söylüyor. Eğer üniforma olsaydı, bunun Mekrûhluğuna değil küfrüne hükmedilirdi. Zîrâ simge, şiâr ve üniforma, dîni yalanlama alâmeti sayılmıştır ki, dîni yalanlama küfürdür.Nitekim, Saçaklızâde, başka münâsebetle yazdığı bir risâlesinde, şu mes’elemize de ışık tutmaktadır:
Saçaklızâde şöyle diyor:
Dersen ki; îmânını tazelemek için, Ey Rabbim! Benden küfür sâdır olduysa ben ondan döndüm ve Resûlün Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in getirdiklerinin tamamına îmân ettim, diyen bir Müslim hakında ne dersin? Bu, o Müslim’in îmânında şekk etmesi demek değil midir? Hâlbuki, îmânda şekk etmek fetvâ kitâblarında da açıkça ifâde edildiği gibi, bir küfür değil midir?
Şöyle derim: Tevfik sâdece Allah iledir. Fetâvâ’da açıkça bildirilen îmânda şekk, iz’ân ve kabûl ile berâber olan Resûlün getirdiklerinin tamamını yakînen bilmek olan tasdîkde şekk etmektir. El-Mevâkıf’da, kim bir şeyi bilir ve onu bildiğine dönüp bakarsa bizzarûre/kaçınılmaz olarak o bildiğini de bilir, denilmektedir.
Ben (Saçaklızâde) şöyle diyorum: O halde, bir şeyi bilmek, ona dönülüp bakıldığında şu bilmeyi bilme’yide lâzım getirir. Bu sebeble, kim bir şeyi bildiğinde tereddüt ederse, o, şu şeyi bilmeyen bir kimsedir. Çünki, lâzımın olmaması melzûmun da olmamasını gösterir. Bu sebeble, kim tasdîkinde tereddüt ederse, o, tasdîk eden bir kimse değildir. Bunu al. Kimden söz ve iş olarak tekzîb/yalanlama emâreleri sâdır olursa, o, kalbi tasdîk ile mutmaîn olsa da küfre girer. Bu yüzden ona îmânını tazelemesi emredilir.
El-Eşbâh ve’n-Nezâir’de, Puta ibâdet etmek küfürdür. Kişinin kalbindekine bakılmaz, denmektedir.
Ben (Saçaklızâde) şöyle diyorum:
Sonra… Hallerinden ğafil olan ve kendini iyi gözetlemeyen bir kimse, kendinden emârelerden bir şey sâdır olmasından, bilhassa bunların tekzîb emârelerinden olduğunu bilmediği zamanda, emîn olamaz. O yüzden, geçmişteki şekliyle îmânını her gün yenilemesi gerekir.
Dersen ki, El-Hulâsa’da da yazılı olduğu gibi, bir kâfir Resûlün îmân ettiği şey(ler)e îmân ettim, dediği zaman Müslüman hâline gelir. O halde, bir mü’min, kendinden emârelerden bir şey sâdır olmak korkusu anında, îmânını yenilemekte benden küfür sâdır olduysa ben ondan tevbe ettim demeye neden muhtâc olsun? O zaman ona, neden Resûlün getirdiklerinin tamamına îmân ettim, demek yetmiyor?
Şöyle derim: Hayâlî’nin naklettiğinden bilmiştin ki, kâfir iki kısımdır:
Birinci kısım kâfir, Resûlün getirdiklerinin tamamına îmân ettim demekle Müslüman hâline gelir. Kâfir haldeyken kendinden sâdır olan tekzîb emârelerinden tevbe etmeye de muhtac olmaz. Nitekim, diğer günâhlardan da tevbe etmeye ihtiyâc duymaz. Çünki, kâfirin îmân etmesi, kâfirliği ânındaki günâhları yok eder.
İkinci kâfire gelince… Onun tasdîki vardır. Ancak, emâre o tasdîk’in mu’teber olmasını yok etmiştir. O sebeble tasdîki yenilemek, emâreden de tevbe etmedikçe ona fayda vermez. Çünki emâre hükmen bâkî olduğu müddetçe, yeni tasdîkinin de mu’teber olmasını ortadan kaldırır. Hâlbuki emârenin hükmünü yok eden inkârdan soraki tasdîkdir; tasdîkin yenilenmesi değildir. Nitekim günâhları yok eden tasdîkin yenilenmesi değil, inkârdan sonraki tasdîkin kendisidir. Bunu bil.
Dersen ki, Kendinden emârelerden bir şey sâdır olan musaddık kimseye, şu emâreden tevbe etmesi yetmez mi? Tasdîki yenilemeye muhtac olur mu?
Şöyle derim: Allah celle celâlühû en iyisini bilir ya, evet, (tasdîki yenilemeye muhtâc olur). Çünki, tasdîkinin Şer’an mu’teber olması, emârenin sâdır olmasıyla düştü. Tevbe ile emârenin yok olması ile (de) boşa giden amelleri geri dönmez. Bu sebeble yeni bir tasdîke muhtâc oldu. İşte bundan dolayı, Muhammed Birgivî Türkçe risâlesinde emârenin sâdır olması korkusu anında îmânın yenilenmesini emâreden tevbe etmek ve ondan sonra yeni tasdîk etmenin ikisinin tamamından tasvîr etti. Allah celle celâlühû gayretini kabûl etsin ve Müslümandan yana onu hayır ile mükafatlandırsın.
Diyorum ki: Belki de bu, Hanefîlerin, küfür ile düşen amellerin tevbeden sonra geri dönmeyeceğine dâir olan temel kaidelerine dayanmaktadır. Bu hükümde Şâfiîlere muhâlefet edilmektedir. Bunu al. Şu risâlenin başında, sadece şunun için, Fetâvâ’da açıkça ifâde edildiğine göre, dedim|; çünki, îmânda şekk etmek ifâdesinin, tasdîk eden kimseden, emârelerden bir şeyin sâdır olmamasında şekk etmek ma’nâsı için kullanılmış olması câizdir. Lâkin, bu ma’nâda şekk etmek küfür değildir. Nitekim bunu bildin. Hidâyete erdiren Allah celle celâlühû’dur. Hamdler sadece ona mahsûsdur…(Saçaklızâde’nin sözü bitti.)
’nin şu mühim ve güzel ilmî tahkîkı, İmâm Ebû Hanîfe’den nakledilen, Kişinin îmândan çıkması, onu îmâna sokan şeyin (tasdîkın) yokolmasıyla olur, sözünü anlayamayan câhiller veya anlamak istemeyen hâinler gürûhunun utanmaz suratlarına şaklayan okkalı bir şamardır.
: Bir yanda Sünnet üzere yaşamayı şirk i’lân etmek gayretkeşliğini gösterirken, diğer yandan kâfirlerin şiârlarına bürünmeyi, simgelerini taşımayı nedense sadece câiz değil demekle yetiniyorsunuz. Akîde ve Fıkıh kitâblarının verdiği küfür hükmünü telaffuz etmekten kaçınıyorsunuz. Oysa, şiâr (simge, parola) olan kıyâfetler küfür, böyle olmayan, ama kâfirlerin giydiği, onları andıran
[35]ise, ya harâm, yâhud da mekrûhdur.
[36] sözü, üzerinde durulmaya değer bir sözdür. Yani, yasaklık sâdece küfür noktasında değildir.
Beş: Simgelerin zamânla değiştiğini de iddia ederek âlimlerin kâfirlik hükmünü, sizinse câiz değildir hükmünüzü dahî ortadan kaldırarak, delîlsiz mesnedsiz bir şekilde işin cevâzını i’lân ediveriyorsunuz. Mesnediniz, sırf kuru bir akıl yürütmekten ibârettir.
Şübhesiz ki bu, kâfirlerin elbiselerindendir, o yüzden onu giyme!.. hadîsini simge ile te’vîl etmek için elinizde hangi delîliniz vardır? Elinizde, elbette hiçbir delîl yoktur.
Altı: Eğer, forma lafzıyla, her teferruatıyla belli bir çeşit elbiseyi kastediyorsanız, evet, İslâmî bir forma yoktur; bu doğru. Lâkin, İslâm’da, ana ve bir takım tâlî çizgileri çizilen, fakat teferruatı tamâmıyla bildirilmeyen, ya’nî, ne olduğu ve nasıl olduğunun tafsilâtı tamâmıyle verilmeyen, ama ne olmadığı ve nasıl olmadığı etrâflı olarak bildirilen bir giyinme şekli vardır.
[37] âyetiyle de mi amel etmeyeceğiz?! Bizden bunu da mı bekleyenler var?!… Debelendikçe çamura batmanın bize, bizi boğulmaya biraz daha yaklaşmış olmaktan başka bir şey kazandırmayacağını da mı anlatamayacağız?! İnadı bırakıb habl-i metîne sarılalım. Rabbimizden affımızı isteyelim. O, şübhesiz ki ğaffârdır. Vesselâm…
وَصَلَّى الله عَلَىسيدنامحمد وَ عَلَى اَلِه وصحبه كلما ذكره الذاِكرون وغفل عن ذكره الغافلون
وَ الْحَمْدُ ِللهِ رَبِّ الْعَالمَِين
Hüseyin AVNİ
[1] Prof. Abdülaziz Bayındır, Kurân Işığında Tarikatçılığa Bakış:128’den kısaltılarak.
[2] Ez-Zevâcir: 1/155-156
[3] En’am: 159
[4] Hadîd:16
[5] İbn-i Teymiyye. İktizâu’s-Sırâtı’l-Müstakîm:89
[6] Ebû Dâvûd ve Tirmizî, Rükâne radıyallâhu anhu’dan. Bu Ebû Dâvûd’a göre Hasen olmasını gerektirmektedir. Tirmizî, ğarîbdir, isnâdı kâim değildir. İbn-i Teymiyye. İktizâu’s-Sırâtı’l-Müstakîm:86,
[7] [Ahmed b. Hanbel, (5114-5115 ve 5667), Ebû Davûd, Taberanî El Kebîr, İbnu Ebî Şeybe, Abd İbn-i Humeyd ve Beyhekî eş-Şuâb’da bunu Heysemî (Mecmaüz-Zevâid’de zikretmiş ve senedinde Abdurrahman İbn-i Sâbit’in Sevbân’dan rivâyet ettiğini kaydettikten sonra Abdurrahman’ı, İbnül Medînî’nin ve Ebû Hâtem’in sika bulduğunu Ahmed İbn-i Hanbel ve başkalarının ise zayıf gördüklerini, kalan râvîlerinin de güvenilir olduğunu zikrettiğini söylemiştir.] Ahmed Abdurrahman el-Bennâ el-Fethu’r-Rabbanî ve şerhi Buluğu’l-Emânî, 22/40-41
[8] Ahmed Muhammed Şâkir, ilim bakımından pek öyle tekin biri değilse de biz O’nun hazır bilgilerini nakledeceğiz. Bizim için mühim olan naklettikleridir.
[9] Ahmed İbn-i Hanbel, Müsned hâmişi: 3/397
[10] Ahmed Muhammed Şakir, Müsned-i Ahmed Hamişi:4/515
[11] Lafzı kısa ma’nâsı engin sözler.
[12] İmâm Zahidü’l-Kevserî rahimehullah el Makâlât: 68-70
[13] Azîm Âbâdî, Avnü’l-Ma’bûd, Şerhu Süneni Ebî Dâvûd: 11/75
[14] Mâide: 51
[15] Mâide: 51
[16] Bunu Tirmizî rivâyet etmiş, Hasen ve Sahîh olduğunu söylemiştir.-Kevseri
[17] Konevî Ale’l-Bedâvi:1/252
[18] İmâm Zâhidü’l-Kevserî el-Makâlât: 234-244
[19] [Ebû Ya’lâ ve Ali İbnü Ma’bed, İbn-i Mes’ûd radıyallâhu anhu’dan], Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ: 2/360, Hadîs: 2588
[20] [Buhârî, Müslim, İbn-i Ömer radıyallâhu anhümâ’dan], El-Fethu’l-Kebîr: 1/558
[21] [Müslim, Kitâbu’l-Libâs 27, Nesâî, Zînet:95, Ahmed İbn-i Hanbel: 2/162, 164, 193, 207, 211] Concordance: 4/248
[22] Tirmizî, Abdullah İbn-i ‘Amr’dan rivâyet etmiştir. El-Fethu’l-Kebîr: 2/291
[23] İbnu Ebî Şeybe, El-Musannef, 7/105 Hadîs:34548
Tercüme şöyle de yapılabilir: Kıyâfetler kıyâfetlere benzetilmesin, sonra kalbler (kalblere) benzetilmiş olur.
[24] İbn-i Teymiyye, İktizâu’s-Sırâtı’l-Mustekîm: Bilhassa 80-150 sayfaları arası.
Şu kitâbda birçok bâtıllara dahî yer verilmiştir. Lâkin İmâm Kevserî’nin de ifâde ettiği gibi, O bu mes’elede İslâm âlimlerinin çoğu ile berâberdir.
[25] İbn-i Kesîr, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm: (1/148)
[26] Azîm Âbâdî, Avnü’l-Ma’bûd: 11/74-76
[27] İmâm Kevserî, Makâlât: 68-70 ile 234-244
[28] İmam Ebû Yûsuf Kitabu’l-Harâc: 127 Dârü’l-Ma’rife Beyrût
[29] El-Muhîtu’l-Bürhânî: 3/317 İdaretü’l-Kur’ân ve Meclisi İlmî Baskısı.
[30] İbn-i Teymiyye, İktizâu’s-Sırâtı’l-Mustekîm: 134-138
[31] Aliyyu’l-Kârî’nin el-Fıkhu’l-Ekber Şerhi: 341,342,343, 344
Burada el-Hulâsa, el-Muhît, el-Fetâvâ ez-Zahîriyye, el-Mültekat ve el-Fetevâ es-Suğrâ isimli fıkıh kitâblarından nakillerde bulunulmuştur. Bundan sonra fıkıh kitâblarında bu bahislerin bulunmadığını söylemek ne derece ilmî bir tavırdır.
[32] İbn-i Teymiyye. İktizâu’s-Sırâtı’l-Müstakîm:135
[33] İmâm Nevevî, Müslim Şerhi:14/55
[34] İleriki sayılarımızda, bu bahis vâdisinde, İmâm Tahâvî’nin Şerhu Meânî’l-Âsâr’ından inşâellah bir tercüme yapılacaktır.
[36] İbn-i Teymiyye, İktizâ: 138
[37] Mâide Suresi, 99. ayet
|